Açık Bankacılık (Open Banking) Nedir Ve Finans Dünyasını Nasıl Şekillendiriyor?

Günümüzde geliriniz ister asgari ücret düzeyinde olsun ister en üst düzeyde bir iş adamı olun mutlak bir şekilde birden fazla banka ile çalışıyorsunuz. Genellikle maaşınız ayrı bir hesaba, farklı gelirleriniz ayrı bir hesaba yatarken, yatırımlarınızı farklı bir hesapta yapıyor ve birçok bankanın kredi kartını birlikte kullanıyorsunuz. Bu durumda özellikle günümüzde akıllı telefonlarda tüm bankaların uygulamalarını ayrı ayrı kullanmak yerine artık açık bankacılık avantajından yararlanabilirsiniz.

Açık Bankacılık (Open Banking) Nedir?

Finans teknolojileri içerisindeki en büyük yeniliklerden biri olan açık bankacılık yani open banking teknolojisi sayesinde çok büyük bir avantaj ile bankacılıkta pratik bir sonuç elde edebilirsiniz. Çünkü bu yöntemde bankalarla ilgili tüm işlemlerinizi tek bir banka mobil uygulamasında yapma şansınız yer almaktadır. Açık bankacılık finans sektöründeki en büyük dijital dönüşüm adımlarından biri olarak kabul edilmektedir. Temeli ise 2015 yılında Avrupa Parlamentosu’nda adı geçen Ödeme Hizmetleri Direktifi 2 (PSD2) ile atılmıştır.

Açık bankacılık, finansal teknolojilerde en önemli adımlardan biri olurken, temel olarak; bir banka müşterisinin herhangi bir bankada bulunan finansal verilerini bir API vasıtasıyla farklı banka ve finans kuruluşları ile paylaşması üzerine kurulan bir bankacılık uygulamasıdır.

Bu uygulama ile birlikte herhangi bir banka mobil uygulamasını veya herhangi bir bankanın internet şubesinin kullanarak farklı bankaların finansal işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Açık bankacılık kullanımı bilindiği üzere son yıllarda Türkiye’deki neredeyse bütün bankalar ve finans şirketleri tarafından kullanıma sunulan bir sistemdir.

Örneğin, herhangi bir özel bankanın uygulamasını yükleyerek, bu bankadaki kredi kartı, hesap, yatırım ve ticaret işlemlerinizi bu uygulamada yapabiliyorsunuz. Bununla birlikte banka size farklı birçok bankanın kredi kartı ve banka hesaplarını uygulama içinde tanımlamanızı ve bu sayede tek uygulamada kullanmanızı önerebiliyor. Burada size sunulan sistem API bankacılığı olarak bilinirken, tek platformda bütün finansal işlemler yürütüldüğü için büyük bir avantaj elde ediliyor.

Açık Bankacılık Sisteminin Finans Dünyasındaki Etkileri

Bankacılık ve finans alanlarında son yıllarda açık bankacılık en çok konuşulan konular arasında yer alıyor. Çünkü bu sistem finansal teknoloji firmalarına büyük bir avantaj sağlarken, bankalar ile finansal teknoloji kurumlarının daha iyi işbirliği yapmasına da yardımcı oluyor. Zira dönüşümünü ve dijital devrimini sürdüren bankacılık sektöründe yaklaşık 70 yıldır yer alan kredi kartları ve son 15 yıldaki mobil bankacılık devrimi açık bankacılık ile daha güçlü bir yapıya kavuşmaya başlıyor.

Bankacılık ve finans sektörü 2008 global krizi sonrasında birçok büyük değişim ile karşılaştı. Bankalar daha güvenli, hızlı ve müşterilerine avantaj sunacak sistemler için finansal teknolojiler konusunda birçok firma ile anlaşarak, yeni ürünler ve hizmetler sunma telaşesi içerisine girdi. Özellikle sonrasında yaşanan Koronavirüs Pandemisi gibi dönemlerde mobil bankacılık ihtiyacının artması da bu teknolojilere daha fazla eğilme ihtiyacı hissettirdi.

Açık bankacılık tek uygulamada tüm banka işlemlerini ve tüm bankaların işlemlerini kolaylıkla yapma fırsatı sağlıyor. Bu sayede dijital bankacılık çağında müşteri yani aslında banka abonesi hangi bankanın mobil uygulamasını daha fazla beğeniyorsa, o uygulamadan tüm bankacılık faaliyetlerini yürütebiliyor.

Üstelik bu noktada hesabınızın ya da kredi kartınızın bulunmadığı bir bankanın mobil uygulamasında üyelik açarak dijital bir hesap oluşturabiliyor veya hiç hesabınız olmadan dahi kullanım sağlayabiliyorsunuz. Hatta bazı bankalar, banka dışı mobil uygulamalar ve finans firmalarının mobil uygulamaları ile de bu düzenlemeyi üretebiliyor.

Bahsettiğimiz şekilde 2015 yılında Avrupa Parlamentosu’nda gündeme gelen PSD2 sonrasında bankacılık sektöründe özellikle Avrupa ülkelerinde açık bankacılık bir inisiyatif yerine kanunla beraber zorunlu bir yaklaşım haline getirilmiştir. Sonrasında yeni bir karar ile bu kapsam Avrupa kıtası ülkeleri dışında tüm dünyada kullanılabilecek bir yapıya ulaştırılmıştır. Bu sayede hesap bilgilerini sunma, hesapta bulunan paranın varlığını onaylama ya da ödeme emri oluşturma gibi hizmetler aktif hale gelmiştir.

Bankacılık Sisteminde Açık Bankacılık Avantajları

Finans dünyasında açık bankacılık özellikle bankalar açısından birçok farklı avantaj sağlamıştır. Örneğin, ilk olarak bankalar sahip oldukları kaynakları daha az kullanarak yeni müşteriler kazanmaya başlamıştır. Yani banka kendi mobil uygulamasını veya reklamlarını kullanmadan farklı bir banka üzerinden müşteri kazanma şansı elde etmiştir.

Üstelik müşteriler bankanın sunduğu hizmetleri kullanırken, daha derin ve faydalı sonuçlar elde etmeye başlamıştır. Açık bankacılık bankaların yeni kullanıcılara ve eski kullanıcılara ürün ve hizmetleri daha iyi tanıtabilmesini ve daha kısa sürede ulaştırmasını sağlamıştır.

Kullanıcı her banka uygulamasında ayrı işlem yapmak yerine tek banka uygulamasında tüm bankaların işlemlerini yapabilmektedir. Bu durumda örnek olarak A bankasının uygulamasında A Bankası kredi kartı ile telefon faturanızı öderken, internet faturanızı aynı uygulamada B bankasının hesap kartıyla ödeyebiliyorsunuz.

Banka uygulamaları kullanılırken müşterilerin bilgileri ve yapılan işlemler konusunda kurumsal girişler gerçekleştirilir. Bu süreçte farklı sistemler arasındaki banka entegrasyonları da daha pratik bir şekilde sağlanabilmektedir. Ayrıca bankalar bu sistem için mobil uygulama ihtiyacına sahip olduklarından, bu mobil uygulamalar üzerinde de kazanç sağlayabilmektedir. Çünkü kullanılan mobil uygulamalar birçok farklı mecraya göre daha güçlü ve geçerli tanıtımlar ile reklamlar sağlayabilmektedir.

Açık Bankacılık Finansal Teknoloji Piyasasına Neler Kazandırıyor?

Bankacılık ve finans sektörünün günümüzde beslendiği en büyük kaynak elbette ki finansal teknoloji sektörü olarak kabul ediliyor. Hatta bu nedenle dünya genelinde küçük veya büyük birçok farklı firma finans teknolojileri geliştirmeye devam ediyor.

Bu anlamda çok önemli bir finansal teknoloji adımı olan açık bankacılık sayesinde finansal teknolojiler birçok kazanım elde etmeyi sürdürüyor. Bu sistemde finansal teknolojiler banka altyapılarından daha rahat yararlanırken, müşteriler hakkında analizleri ve bilgileri çok daha kolay bir şekilde alabiliyor.

Özellikle küçük sermayeler bu durumdan düşük maliyet ile daha rahat yararlanıyor. Finansal teknoloji kuruluşları geliştirdikleri yeni nesil ürün ve hizmetler sayesinde tüketicilere çok daha hızlı bir şekilde çözüm sunarken, müşterilerin hayatları da aslında bu bağlamda daha kolay bir hale geliyor.

Bankalar için teknoloji geliştiren firmalar, bu teknolojiler ile birlikte daha geniş kitlelere kolay bir şekilde uzanırken, banka ve müşteri ihtiyaçlarına cevap verdiklerinde yüksek kazanç elde edebiliyor. Ayrıca bu sektörde gerçekleştirilen hizmetlerde çok büyük nakit sermayeler ve kaynaklar kullanılmadan yeni iş modelleri kurgulamak da mümkün oluyor.

Açık Bankacılık Ne Kadar Güvenilir?

Açık bankacılık denildiğinde birçok avantajdan bahsedilirken, bazı kişilerin aklına veri paylaşımı ayrıntısı nedeni ile güvenlik endişeleri gelebilir. Ancak bilindiği üzere bankacılık ve finans için geliştirilen finansal teknolojilerin arkasında devlet tarafından uygulanan regülasyon teknolojileri yer almaktadır. Bu anlamda gerekli güvenlik önlemleri ile birlikte açık bankacılık gayet güvenli bir sistem oluşturmaktadır. 

Hükümetler açık bankacılık sistemini denetlemeye devam ettikçe yani Türkiye’de de BDDK denetlemesi bulundukça api bankacılığı güvenli bir şekilde kullanılmaya devam edilmektedir. Bugün ülkemizde 1 Aralık 2022 tarihi itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından bankaların kullanımına sunulan bir model ile birlikte hem devlet bankaları hem de birçok özel banka bu teknolojiyi müşterilerine sunmuştur. Bu sayede bankalar artan sektör rekabeti içerisinde tüketiciye hız, pratiklik ve daha rahat bir erişim sunarken hizmetlerini de daha kaliteli ve adil bir noktaya ulaştırmıştır.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,

Anıl UZUN