DeFi’nin Yatırımlara Etkisi Ve Önemi

Finans piyasasında ve sektöründe en önemli kavramlardan birisi güven kavramıdır. Yatırımcı ve birikime sahip olan kişi, banka gibi finans kuruluşlarına parasını emanet eder, borçlanır, ödeme yapar ve ticaret gerçekleştirir. Yaptığı tüm bu işlemlerde de finans kuruluşunun kendisine güven sunmasını talep eder.

Tarihin eski zamanlarından günümüze kadar bu güven, düzenlemeler ile birlikte çalışan finans kuruluşları sayesinde ortaya koymuştur. Ancak günümüzde popüler bir şekilde finans teknolojilerini değişime uğratan merkeziyetsiz finans sistemi bulunmaktadır.

Merkeziyetsiz finans yani Decentralized Finance(DeFi) günümüzde finans piyasasının geleceği olarak kabul edilmektedir. Bu model blockchain teknolojisi ve kripto para birimleri gibi farklı ve yeni teknolojiler ile ortaya çıkmıştır. Sistem, finansal kurumların ve resmi rakamların ortaya koyduğu kurallar ile algoritmalara karşılık daha güvenli alternatif bir model olarak gösterilmektedir.

Merkeziyetsiz Finans Nedir?

DeFi olarak adlandırılan bu finansal sistem, otoriteye ve kurallara bağlı olan geleneksel finans sistemine karşı geliştirilmiş dijital finans sistemini ifade eder. Örnek olarak bireylerin banka hesaplarında tuttukları birikimleri veya bu birikimler ile yaptıkları dolar yatırımlarında bankaların bir etkisi bulunmaktadır.

Çünkü bu paranın işleme şekli, değerinin ne olduğu ve ne kadar gelir edeceği gibi birçok noktada finans otoritelerinin bir etkisi vardır. Oysa merkeziyetsiz finans bu karar etkisine sahip olmadan yani parayı herhangi bir kurum ya da devlete bağlı tutmadan işlemektedir.

Günümüzde siz de her kullanıcı gibi finansal işlemlerinizi bankalar üzerinden yapmayı seçebilirsiniz. Yani paranızı yatırmak, çekmek, kredilendirmek, borç almak ve kredi kartı kullanmak gibi işlemlerde bankaları kullanırsınız. Bunun sonucunda da elbette finans otoritelerine ve resmi makamlara bağlılığınız ortaya çıkar.

Ama günümüzde merkeziyetsiz finans bu bağımlılığı ortadan kaldıran bir teknoloji sunmaktadır. Merkeziyetsiz finans otoritelere bağlılık bulunmadan para transferi, yatırım ya da kredi gibi işlemler gerçekleştirmek için kullanılan finans sektörüdür.

Merkeziyetsiz Finans Sistemi Nasıl İşler?

Merkeziyetsiz finans sisteminde kullanılan temel para birimi elbette ki kripto para olarak adlandırılan dijital varlıklardır. Bu dijital varlıkların ilk örneği blockchain teknolojisi ile birlikte 2008 yılında Satoshi Nakamoto isimli gizemli bir kişi tarafından dünyaya sunulan Bitcoin olarak tanınmaktadır. Sonraki yıllarda ise Ethereum, Tether, Litecoin ya da Ripple gibi birçok önemli kripto para birimi üretilmiştir. Hatta günümüzde binlerce kripto para biriminden bahsedilebilir.

DeFi teknolojisinde kripto para projelerinin sunduğu blokzinciri üzerinde para transferi yapılabilir. Bu transferler merkeziyetsiz finans yapısının en önemli ve pratik örneğini oluşturur. Ancak bu finans sisteminde birçok farklı işlem yapmak da mümkündür.

Çünkü tamamen internet üzerinden bireysel olarak kullanılabilen bu sistemde bir otoriteye güven ihtiyacı bulunmadan sistemin teknolojisine ve altyapısına güvenilir. Çünkü bu teknolojide yapılan tüm işlemler, yatırımlar ve birikimler şifrelenmiş bir şekilde tamamen kullanıcıya bağlıdır.

Merkeziyetsiz finans sisteminde birçok farklı kripto para birimi kullanılır. Bu kripto para birimleri sistem içerisinde DeFi Coin olarak adlandırılır. Bugün piyasada bilinen kripto para birimleri yani coin birimleri kullanılabileceği gibi farklı projeler tarafından sunulmuş olan token birimleri de kullanılabilir. Bu kripto para birimleri üzerinde yatırım yapılabilir, merkeziyetsiz finans sisteminin sunduğu imkanlar ile bu kripto para birimleri sayesinde ticaret gerçekleştirilebilir, ödemeler yapılabilir veya borçlanma oluşturulabilir.

Sistem içerisinde sahip olduğunuz kripto varlıklar bir cüzdan içerisinde muhafaza edilir. Soğuk cüzdan olarak adlandırılan donanımlar içerisinde şifreli bir şekilde muhafaza edilebileceği gibi sıcak cüzdan olarak adlandırılan internet bağlantısı ile kullanılan cüzdanlarda da kriptografi sistemi ile bu paralar muhafaza edilmektedir.

Kripto para sahibi olan kişiler için özel bir şekilde temin edilen bu cüzdanlar, sadece sahibi tarafından ulaşılabilir bir konuma sahiptir. Cüzdan sahibi, cüzdanını dilediği her yerde bilgisayar ve internet vasıtasıyla kullanarak, birikimlerini dijital yatırımlara ve ticarete aktarabilir.

Merkeziyetsiz Finans Yatırımları Nasıl Etkilemektedir?

Merkeziyetsiz finans yapısının çok profesyonel ve güvenilir bir imkan sunması, yatırımcıların da klasik yatırım piyasasından bu yöne dönüş yapmasına neden olmaktadır. Aslında kripto para piyasalarında yatırım yapmak için de kripto para borsaları üzerinde hesaplar oluşturmak gerekir.

Bugün dünya genelinde bilinen ve Türkiye’de de popüler bir şekilde kullanılan birçok farklı kripto para borsası vardır. Bu borsalarda yatırım yaparken hesap oluşturmak için de öncelikle üyelik gerçekleştirmek ve sonrasında bir banka hesabı üzerinden bu borsaya para aktarmak gerekir.

Yatırımları etkilerken merkeziyetsiz finans özellikle bankaların sadece belirli bir bölümde yatırıma hizmet vermesine neden olmaktadır. Çünkü eskiden bankalar yatırım gerçekleştirmek isteyen kişinin kullandığı temel kaynak ve ortamı oluştururdu.

Ancak günümüzde kripto para borsalarına para aktarmak isteyen kişiler sadece tek işlem için banka kanallarını kullanmaktadır. Hatta bu nedenle bankalar son yıllarda kripto para işlemlerinizi daha rahat oluşturmanız için size bu borsalara pratik para aktarma imkanları sunmaya başlamıştır.

Kripto paralar genellikle yurt dışı merkezli olduğu için Türkiye’de bu dijital varlıklara yatırım yapılırken, Amerikan doları veya Euro kurları ile endeksli şekilde yatırım yapılır. Oysa ki yatırımcı eskiden bankalar üzerinde ve klasik finans kuruluşlarında Dolar, Euro ve altın gibi temel yatırım araçlarını kullanırdı.

Ancak bu araçlar maksimum 10 hat gibi bir seviyede yükseliş gösterirken, dolar endeksli bir kripto para saatler içerisinde 100 kat artış gösterebilmektedir. Bu nedenle yatırımcıyı daha fazla kendisine çekerek, yatırım şekillerini değiştirmektedir.

DeFi Yatırımcıyı Nasıl Etkilemektedir?

Merkeziyetsiz finans insanların herhangi bir ülkenin herhangi bir resmi ya da özel finans kuruluşuna bağlı kalma mecburiyetini ortadan kaldırmaktadır. Bu sayede yatırımcı sahibi olduğu birikimi merkeziyetsiz finans kuruluşlarının sağladığı birçok farklı yatırım aracına yönlendirmektedir. Bu yatırım araçları bazen çok kısa sürede bazen uzun vadede büyük kazançlar sağlarken, bazen de farklı projelerin sunduğu yatırım araçları ayrı avantajlar sağlamaktadır. 

Bazı teknoloji projeleri ve büyük sistemler merkeziyetsiz finans içerisinde yer alarak, insanların kendilerine yatırım yapmasını sağlamaktadır. Bu tip kampanyalarda projeler için token adı verilen kripto varlıklar oluşturulur.

Yatırımcı bu kripto varlıklara yatırdığı para ile birlikte kampanya için destek oluşturabilir. Yatırıma maddi imkan sağlar ve yatırım başarılı olduğunda da kazanç elde eder. Günümüzde merkeziyetsiz finans teknolojinin gelişmesine ve yatırımcıya bu şekilde bir katkı sağlamaktadır.

Yatırımcılar merkeziyetsiz finans sayesinde çok pratik bir şekilde yatırım piyasalarına ve maddi imkanlara erişmektedir. Üstelik günümüzde regülasyon teknolojileri ile birlikte artık devletler de bu piyasada güvenliği arttırmıştır. Bu sayede bankaların sunduğu birçok farklı hizmeti sunan merkeziyetsiz finans kuruluşları pratik ve hızlı güvenlik teknolojileri ile insanların daha uluslararası bir şekilde finans hizmetleri alabilmesini sağlamaktadır. Yani paranız artık sadece bulunduğunuz ülkede ve bu ülkenin kurumlarında değil dünyanın herhangi bir yerinde güven ile muhafaza edilebilmektedir.

Merkeziyetsiz Finansın Geleceği

Son birkaç yıl içerisinde merkeziyetsiz finans ortaya koyduğu araçlar ve protokoller çok yüksek bir piyasa hacmi oluşturmuştur. Bu piyasa hacmi dünya genelinde yaklaşık 10 milyar dolar gibi bir rakama ulaşırken, geliştiriciler ve hali hazırda bulunan kripto paralar çok yüksek bir ilgi elde etmeye başlamıştır. Bugün birçok özel teşebbüs ve resmi kurum kendi merkeziyetsiz finans uygulamalarını geliştirmeye çalışmaktadır.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,

Anıl UZUN