Fintech Kredilerinin Geleceği Merkezi Olmayan ve Güvenilmez Mi?

Finansal işlemlerin dijital ortama taşınması ile birlikte fintech insan hayatına etkisini hissettirmeye başladı.Bunu her geçen gün daha da gözlemliyoruz. Olaya geniş bir boyuttan bakılırsa, finansal küreselleşme de etkin rol oynayan fintech, hem dijital dünyayı hem de fiziksel dünyayı kapsayarak sınırları tamamen ortadan kaldırıyor. 

Fintech alanında yer alan gelişmeler, özellikle banka ve finans dünyasında yer alan firmaların yanı sıra diğer sektörlerde yer alan firmalara da yüksek oranda potansiyel imkanı sunuyor.  Bu süreçte yer alamayan, uyum sağlamayan firmalar fintech tarafından yıkıma neden olabilir. 

Geleceğin finansal hizmetleri ile birçok kişi hem ucuz hem de erişebilir olan fintech herkes tarafından bilinerek tercih ediliyor. Zira mevcut sistemlerin yavaş ve anlaşılması zor bir süreç sergilediği ön planda. Fakat fintech ile uyumlu şirketler, müşterilerine daha fazla finansal hizmet sunmak için yapay zeka teknolojilerinden faydalanıyor. Bu  sayede kullanım arayüzü ile basit ve hız olarak arttırılmaya çalışılıyor. 

Günümüzde bazıları için yıkıcı olan fintech’ler, yeni nesil için herkesin aşina olacağı bir iş haline geleceği beklentisi yüksek. Ödemeler ve kredi sektörü Y kuşağının katkısı ile paradigma kayması yaşanabilir. Hızlanan yenilikler ile gelişecek olan fintech, insan hayatına kök salacağı ve bundan en çok tüketicilerin faydalanacağı tahmin ediliyor. İşlemlerin hızlı olmasının yanı sıra işlem maliyetlerinin de azalması devam edecek. 

Merkezi Olmayan Finans (DeFi) Nedir Ve Fintech Kredilendirmesindeki Rolü?

Merkezi otoriteye bağlı olmayan DeFi (Decentralized Finance), Satoshi Nakamoto tarafından geliştirilen ilk kriptografik eşler arası elektronik para sistemini ortaya çıkardı. Finansal işlemler de çift harcama sorununu çözen ilk kriptografik değerdir. Güvenilir bir üçüncü taraf olan herhangi bir merkezi finans kurumuna bağlı olmadan eşler arası çevrimiçi değer aktarımını güçlendiren Bitcoin, elektronik nakitler ile eşler arasında gönderim sağlar. Ekrandan ekrana blok zincir teknolojisine sahiptir. Merkezi güçleri ortadan kaldırarak finansal ürünler üretmek için web hizmetini aktif olarak kullanır. 

Merkezi olmayan finans (DeFi), akıllı sözleşme ile blok zincirinin üzerinde gerçekleşen merkezileştirilmiş olanın tersine alternatif bir finansal alt yapıyı temsil eder. Mevcut finansal hizmetler daha açık, birlikle çalışabilir ve şeffaf bir ortamda çoğalan protokoller oluşturmak amacı ile kullanılır. 

Blok zincir ile etkileşime giren DeFi, dayanıklı dijital akıllı sözleşmelerden güvenilir finansal ürünleri etkinleştirerek insanlık için umut vaat ediyor. Merkeziyetçilik finansal grupların kendi bankaları ile olmalarına fırsat veriyor. Bu durum para ile değil, her türlü değer ile öne çıkıyor. DeFi, algoritmik akıllı sözleşmeler ile desteklenmiş açık, sansüre dayanıklı finansal protokol sunmasından dolayı aracı ve merkezi finans kuruluşlara olan ihtiyacı ortadan kaldırmış olur. 

Fintech’te Güvensiz Borç Verme Platformları Nasıl Çalışır?

Kripto borç para vermede üç taraf bulunur. Borcu veren, borcu alan ve merkeziyetiz borç verme platformu ya da merkezi borç para verme platformu. Kripto para şeklinde borç alma ve borç verme sürecinde üç taraf yer alır. Teminat noktasında birçok uygulama borç almak isteyenler için şart koyar. Borç alınabilmesi için teminatın ödenmesi gerekir. Fakat burada bir de flaş krediler mevcuttur.  Bunlar teminat olmadan da kullanılabilir. 

Borç alma ve borç verme sürecinde karşı tarafta stablecoin ile üretilmiş platform bulunabilir. Borç verenler kripto paralarını bir havuza ekleyerek faizden faydalanmış olur. Havuz tüm süreci yöneterek faizin bir kısmına borç verenlere iletir. Bu amaçla borç verenler, pasif olarak gelir elde ederken, borç almak isteyenler de güvenli olarak kripto para kredisi kullanır. Kripto para platformunda iki tür kripto para kredisi mevcuttur. Teminatlı ve flaş kredi olmak üzere ikiye ayrılır. 

Popüler olan en çok rağbet gören kredi türü teminatlı kredilerdir. Bu tür krediler, borç almada teminatı şart kılar. Teminat olarak kripto para yatırılması gerekir.

Merkezi Olmayan Kredilendirmenin Avantajları Ve Riskleri Nelerdir?

Geleneksel tarzda çalışan bankalardaki gibi borç ve kredi işlemlerine göre, kripto para platformlarında borç alma ve vermede birçok avantajlar sunulur. 

Kripto borç verme platformları bireylere şu başlıklar altında imkân sunar. 

• Konut veya araba kredilerine göre oldukça ucuz olan kripto para kredileri düşük faiz oranları ile işlem görür. İhtiyaç kredilerine nazaran uygun ve hesapladır. 
• Geleneksel borçlanma yöntemlerine nazaran kripto para düşük faiz oranları ile ve uygun vade imkanları ile avantajlar sunar. Faiz oranları kripto para cinsine göre farklılık gösterebilir.
• Kredi puanı geleneksel borçlanmalarda önemli unsur iken, kredi puanı düşük olduğunda kredi kullanma imkanı mevcut olmaz iken, erişilebilirlik açısından kripto borç para platformlarında kredi puanının önemi bulunmaz. Kredi puanının kriter olarak görmez.. Kredi puanı söz konusu değildir. Dünyanın her yerinden her zaman ulaşmak mümkün. 
• Geleneksel bankalardan kredi almak bazen günlerce sürebilirken, kripto borç para platformlarında işlem kısa sürede gerçekleşebiliyor. Flaş kredilerde borçlanma anlık yapılır. 
• Pasif gelir imkanı sunan kripto para platformları, likidite imkanı da sunarak düzenli faiz geliri imkanı da sunuyor. 

Güvensiz Fintech Kredilerinde Akıllı Sözleşmelerin Rolü Nedir?

Akıllı sözleşme, blok zincir ağında çalışan ve belirli bir yazılım dilinde yazılmış olan sözleşmedir. Blok zincire kaydedilen bu sözleşme, belirlenmiş olan koşullar gerçekleştiğinde kendini otomatik olarak yürütür. Blok zincirlerin güvenli bir şekilde ve merkezi olmayacak şekilde işletilmesini sağlar. Birçok farklı alanlarda kullanılabilir. Akıllı sözleşme ile bir ödeme işlemi otomatik olarak gerçekleştirilebilir ya da alış veriş işlemlerinin doğrulanması yapılabilir. 

Gerçekleşen işlemlerin güvenliği ve verilerin saklanması noktasında smart contract, fintech gibi şirketler için kritik ir öneme sahiptir. Akıllı sözleşmeler ile ödeme işlemleri, koşulların sağlanması durumunda otomatik olarak gerçekleşir.

Veri toplama yönü ile akıllı sözleşmeler, verilerin güvenli olarak depolanmasına imkân sağlar. Bir sağlık verisi depolama akıllı sözleşmesi, kişilere ait sağlık verilerini gizliliğini rahat bir şekilde koruyabilir. Sadece yetkili olan kişilere erişim imkânı sağlar. 

Akıllı sözleşmeler işletme süreçlerinde de etkilidir. İşletmelerin gerçekleştirmiş olduğu işlemleri otomatikleştirerek onları hızlandırır. Bu sayede işletmenin verimliliği arttırılabilir. Stok yönetiminde akıllı sözleşme kullanıldığında, stok seviyesi otomatik bir şekilde izlenebilir, yenileme işlemleri otomatik olarak gerçekleştirebilme imkânı sağlar.

Geleneksel Finansal Kurumlar Merkezi Olmayan Kredilendirmeye Uyum Sağlıyor Mu?

Blok zincirinin insan hayatına girmesi finans sektörünü hızlı bir şekilde değişime yöneltti. Merkeziyetçi olmayan finansmanın doğmasına imkân sunan yeni teknolojiler ortaya çıktı. Geleneksel kurumlar ise bu noktada kendilerini değişime adapte etmek için zorlanıyor. Değişimlerin sağlamış olduğu etkiyi anlayabilmek için kavramların bilinmesi gerekir. 

CeFi, merkezi finans geleneksel finans olarak adlandırılan, kural ve düzenlemeleri merkezi otoriteler tarafından belirlenen,  bankalar, aracı kurumlar ve diğer geleneksel finans kurumları aracılığı ile hizmet sunar. DeFi merkeziyetsiz finans ise, blok zincir mantığı ile akıllı sözleşmeler ile korunan, herhangi bir kuruma bağlı olmayan, kullanıcılar arasında doğrudan işlem yapma imkânı sunan yeni nesil finans sistemidir. 

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,

Anıl UZUN