Sürdürülebilir Teknoloji Girişimleri ve Yeşil Yatırım Stratejileri
Artan nüfusa karşı, kaynakların sınırlı olduğunu bilerek hareket etme sürdürülebilirlik kavramını öne çıkarıyor. Gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılamada sorun yaşamadan var olan kaynakların doğru bir şekilde kullanılmasını esas alır. Artan nüfusa karşı kıt olan kaynakların ihtiyaçları karşılama noktasın doğru şekilde hareket edilmesi gerekir.
Sürdürülebilirlikte amaç, tam olan kaynakların kontrollü bir şekilde doğru kullanılmasını sağlamaktadır. İnsanoğlu doğal kaynakların yanı sıra ekonomik ve sosyal kaynaklara da ihtiyaç hisseder. Bundan dolayı sürdürülebilirlik sadece çevre ile değil, sosyal eşitlik ve ekonomik alanda kalkınmayı da kapsar.
Bu kavram yeni bir fikir olarak ortaya çıksa da, hareketin kaynağında, korumacılık, sosyal adalet gibi hareketleri de barındırır. Bu fikir özellikle 21.yüzyılın sonlarına doğru kalkınma yaklaşımları ile ön plana çıktığını söylemek isteriz.
Sürdürülebilir Teknoloji Nedir?
Doğal kaynakları gözeterek, sosyal ve ekonomik yönden kalkınmayı teşvik eden modern teknolojileri sürdürülebilir teknoloji olarak tanımlayabiliriz. Sürdürülebilir teknolojideki amaç, ekolojik ve çevresel riskleri en aza indirgemek ve sürdürülebilir ürünler oluşturmaktır.
Sürdürülebilir teknoloji 3 boyutta öne çıkar. Kalıcı bir refaha ulaşmak için sosyal, ekonomik ve ekolojik boyutları dikkate alarak bütünsel bir yaklaşım sağlamaktır. Bunları daha detaylı bir şekilde açıklamak gerekirse;
Çevresel Sürdürülebilirlik: Çevresel sürdürülebilirlikteki amaç, dünyanın doğal sistemindeki dengeyi korumak, içinde bulunan doğal kaynakların insanlar tarafından kendini yenilecek oranda tüketilmesini amaçlar.
Ekonomik Sürdürülebilirlik: Dünyanın her yerinde bulunan insan topluluklarının bağımsızlıklarını korunması, ihtiyaçların karşılanmasında finansal ve ihtiyaç duyulan diğer kaynaklara erişimini sağlanmasını amaçlar.
Sosyal Sürdürülebilirlik: tüm insanların evrensel insan hakları çerçevesinde, temel gereksinimlerini, aile ve toplumun sağlıklı bir şekilde ve güvenli bir ortamda tutulması için yeterli kaynağa erişimin sağlanmasını amaçlar.
Sürdürebilir teknolojilere hayatın birçok farkı alanlarında rastlayabilirsiniz. Artık günümüzde umut vaat eden popüler sürdürülebilir projeler mevcut. İsterseniz bunların bazılarına yakından bakalım, sürdürülebilir mimari ile sürdürülebilir binaları buna örnek gösterebiliriz.
Verilen örneklerde enerji ve su tüketimini en aza indirmek için sürdürülebilir binalar, iklimde meydana gelen değişiklikler ile mücadele edecek sürdürülebilir kentsel gelişim önemli projelerdir.
Birleşmiş Milletler tarafından açıklanan verilere göre, 2050 tarihine kadar insanların %68 lik oranı şehirlerde yaşarken, bu orana karşılık küresel enerjinin %78 i tüketilmiş oluyor. Sera gazı emisyonu olarak da %60 oranında üretilmiş oluyor. Ortaya çıkan bu durum kent alanlarının ne derecede sürdürülebilir mimari ile yeniden tasarlamanın çevresel sürdürülebilirliği öne çıkıyor.
Sürdürülebilirlik Teknoloji Türleri Nelerdir?
Sürdürülebilir kavramı her ne kadar kaynakların kontrolü anlamına gelse de farklı türleri de mevcuttur. Toplumun devamını sağlamak için birçok kavramı içinde barındıran sürdürülebilirlik kavramı, geleceği korumayı hedefler. Bu anlamda sürdürülebilir teknoloji yaklaşımı, sosyal, ekonomi ve çevresel perspektife sahiptir.
Ortaya çıkan her perspektif, doğanın ve insanlığın sorunsuz bir şekilde devam etmesini amaçlar. Gelecek nesillerin devamlılığı baz alınır. Bu bağlamda akla gelen ilk kavramlar arasında yer alır. Günümüzde ihtiyaçlar karşılanırken, buna paralel olarak biyolojik çeşitliliğin de korunması çevresel düşünce açısından esastır. Ekolojik dengeyi ayakta tutan etmenlerin korunmasını amaçlar.
Bu sayede doğal kaynakları da belli bir düzen içerisinde kabul eder. Sosyal yönden sürdürülebilirlik nüfusun uyumu ile istikrarı önemser. İnsanların kendilerini geliştirmeleri konusunda temel düşünce, yaşam standardını yakalamaktır. Toplumun her zaman kontrollü bir şekilde gelişimini amaçlar. Bunun yanı sıra refah, adalet ve eşitlik kavramları ile de yakından ilişkilidir.
Sürdürülebilir teknoloji gelişmeleri göz önüne alındığında ekonomik sürdürülebilirlik, kaynakların kontrollü bir şekilde kullanımını amaçlar. İşletmelerin karlılığını ve sürdürülebilirlik durumun sağlamak amacı ile farklı türdeki endüstrilerin gelişimi ile desteklenir.
Kullanılacak sürdürülebilir teknoloji ile planlı olmanın yanı sıra gelecek nesillerin de kaynaklarını kontrollü bir şekilde tüketmeyi hedefler. Sürdürülebilir teknoloji girişimlerinde mihenk taşı olarak kabul edilen bu üç kavramın dışında da farklı kavramlar mevcuttur.
Kurumsal sürdürülebilirlik olarak karşımıza çıkan bu terim, işletmeler açısından önem taşır. Çevreye duyarlı bir işletme, kendi devamlılığını sağlamanın yanı sıra, doğal düzene de saygı duyar. Kurum başarısının ve devamının anahtarı olarak kabul edebiliriz.
Sürdürülebilir Teknoloji Girişimlerinin Amaçları
Sürdürülebilir teknoloji, doğal kaynaklarının ve toplumsal ilişkilerin gelecek nesiller adına korunmasını amaçlar. Dünya üzerinde kurulan yaşamın temel kaynağı olan doğal kaynakların, yaşam için devamlılığı önemlidir. Sürdürülebilir teknolojinin amacı da bu devamlılığa destek sunmaktır. Bu noktada sürdürülebilir teknoloji girişimlerinin amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
- Sürdürülebilirlikte doğal kaynakların korunması hedeflenir.
- İklim değişikliğine etki edecek adımlardan kaçınılması hedeflenir.
- Ekonomik faaliyetlerin sürdürebilir çerçeve dâhilinde planlanması hedeflenir.
- Toplumsal refahın artırılması için ihtiyaçların doğru kullanımının öğrenilmesi hedeflenir.
Sürdürülebilir teknolojinin önemi, bu maddelerde gizlidir. Var olan hayat standartlarında yükselme sağlama ve bunun devamını sağlama temellerine dayanır. Hayatın her noktasında uygulanmasını amaçlar.
Sürdürülebilir Kalkınma İçin Teknoloji Kullanımı
Sürdürülebilir kalkınma hedefleri amaçlanırken teknolojik inovasyona ihtiyaç duyulur. İnovasyon potansiyelini kullanan teknolojiler arasında depolama sistemleri, karbon yakalama, verimli sulama yöntemleri, su arıtma cihazları, temel ilaçların yanı sıra atık ve kirliliğin en aza indiren süreçler yer alıyor.
Yeni teknolojilerin değerlendirilmesinde, sürdürülebilirlik açısından bitmiş olan bir teknolojinin yeniden uygulanması düşünülmemeli. Bunun yerine geçebilecek sürdürebilir yeni teknolojilerin geliştirilmesi süreci düşünülmeli.
Birçok veri merkezi yerel elektrik şebekesine doğrudan bağlı olarak çalışır. Çoğu ülkede elektrik enerjisinin büyük bir kısmı yenilebilir olmayan kaynaklardan üretiliyor. Sıfır karbon şirketlere örnek olarak Google ve Microsoft’u örnek gösterebiliriz.
Bu teknoloji şirketleri ortaya koymuş oldukları temiz enerji ile veri merkezlerinin elektrik ihtiyaçlarını yenilenebilir kaynaklarla karşıladığı görülür. Sadece veri merkezlerini değil tüm enerji ihtiyaçlarını da karbon salınımına neden olmadan temiz kaynaklardan sağlamayı taahhüt ediyor.
Yeşil Yatırım Stratejileri
Günümüzde yeşil yatırım kavramı oldukça yaygınlaşmaya başladı. Zira bu noktada Borsa İstanbul halka arz olan enerji şirketleri için Yeşil Arz vurgusu yapıyor. Aklınıza yeşil yatırım nedir? Sorusu gelebilir. Yeşil yatırım denildiğinde, çevre dostu ürün ve uygulamaları ön plana çıkaran ya da sağlayan şirketlerin yaptığı yatırımı ifade eder.
Yeşil arz vurgusu yapan şirketler sosyal açıdan sorumlu yatırım şeklini benimseyen şirketlerdir. Bu işlemler, sermaye firmaları, kişiler, yatırım fonları ya da şirketler tarafından gerçekleştirilir. Yeşil yatırım stratejilerinde şunlar hedeflenir;
- Çevrede bulunan atıkların yönetimi
- Ortaya çıkan kirliliğin minimuma indirgenmesi
- Her geçen gün önemi artan su kaynaklarının yönetimi
- Dünya üzerindeki okyanusların korunması
- Fosil yakıt tüketiminde azalma sağlanması
- Alternatif enerji araştırmaların yapılması
Bu stratejileri benimseyen şirketler, karbon bağımlılığından ziyade, sürdürülebilir alternatiflerin araştırılarak yeni teknolojileri teşvik eder. Yeşil finans olarak adlandırılan bu süreçte daha iyi çevresel sonuç sağlamak hedeflenir.
Yeşil Yatırım Sektörleri Nelerdir?
Yeşil yatırım sektörleri arasında yer alabilecek birkaç sektör mevcuttur. Bunlardan bahsedecek olursak;
- Yenilenebilir enerji şirketlerinin bulunduğu sektör: gel git akıntısını kullanan, rüzgâr ve güneş, dalga ve hidro teknolojisini kullanarak enerji üretimi sağlayan firmaları yer aldığı sektör. Rüzgâr türbinleri inşa eden ya da güneş panelleri üreten şirketler ve bu teknolojilere destek veren hammaddeleri üreten, hizmetini veren çalışmaları içerir.
- Verimlilik ve Yeşil Yapı Malzemeleri Şirketlerinin bulunduğu sektör: Geri dönüşüm şirketleri, aydınlatma, yalıtım ve cam malzemeleri üreten firmalar bu gruba dâhildir.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,
Anıl UZUN