Küresel Krizlerin Yatırımcılara Etkisi

Ekonomi ve finans sektörü küresel ölçekli etkenlerden bağımsız bir şekilde hareket etmez. Günümüzde karşımıza çıkan piyasalar ve finansal araçlar küresel ekonominin gelişmelerinden etkilenir. Finansal göstergeler ve yatırım araçları tüm dünyada benzerlik gösterdiği için ortaya çıkacak sorunlar da evrensel bir şekilde etkide bulunur. Ancak ortaya çıkacak sorunların kapsamı ve özellikleri finansal piyasaları etkileme noktasında önemli bir etkendir. Dünyanın bir bölgesinde ortaya çıkacak sorun o bölge ile ilişkisi olan devletleri yoğun şekilde eklerken farklı bir bölgedeki devleti çok az ettiler ya da hiç etkilemeyebilir. Bu nedenle sorunların ortaya çıktığı konum ve temel nitelikleri temel faktörlerden biridir. Küresel anlamda göstergelerin değişmeye başlaması ve yeni ekonomik düzene geçilmesiyle birlikte ise tüm dünyada köklü değişiklikler yaşanabilir. Dünyada finansal anlamda yeni bir yönelim söz konusu olduğunda bu değişimlere ayak uydurabilecek yeniliklerin ortaya çıkarılması gerekir. Aksi takdirde finansal yapı ve dinamik anlamında problemler ortaya çıkabilir.

Reel ekonomiyi ve finans alanını yoğun bir şekilde etkileyen temel durumların başında ekonomik krizler geliyor. Ekonomik krizler tüm dünyada oldukça farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Krizlerin ortaya çıkış nedeni finansal kurumlar ve bankalar olabileceği gibi döviz kuruyla ilgili sorunlar da olabilir. Ayrıca tüm dünyayı etkileyebilecek önemli sorunların ortaya çıkması ekonomik anlamda krizleri meydana getirebilir. Özellikle ticareti ve devletler arasındaki ilişkileri etkileyecek nitelikteki problemler ülkelerin ekonomik yapısı üzerinde önemli bir etkendir. Küresel krizler ortaya çıktığında ülkelerin finans kurumları başta olmak üzere temel ekonomik göstergeleri hızlı bir gerileme evresi içerisine girebilir. Ancak bu durum her devlette farklı şekilde ve düzeyde gerçekleşebilir. Küresel krizlere karşı hazırlıklı olan ve ekonomik göstergelerini düzenleyen bir devletin krizlerden daha az etkilendiğini söyleyebilmek mümkündür. Ancak ekonomik krizler nitelikli olmayan bir ekonomik yapıya sahip devletlerde derin sonuçlara yol açar.

Küresel Krizler Yatırımcıları Nasıl Etkiler?

Bir alan ya da sektöre yönelik yatırım başarı ve getiri elde etmek amacıyla yapılır. Herhangi bir yatırım aracına yönelik yatırımlar fiyatının artacağına ve değerleneceği ine yönelik inançla gerçekleştirirler. Herhangi bir yatırımda başarısızlık ve değer kaybı olağan bir durum olsa da piyasaların çöküşü ile sonuçlanan bir tablo yatırımcıları ciddi anlamda geriye çeker. Yatırımcılar hedefleri ve vadeleri doğrultusunda sermayelerini yönlendirir. Ancak ortaya çıkacak küresel krizler ve ekonomik anlamda çıkan olumsuzluklar yatırımları genel olarak olumsuz bir şekilde etkiler. Yatırımcıların para ayırdığı ve sermayelerini sunduğu alanlar genellikle hızlı bir batış içerisine girebilir. Ancak küresel krizler döneminde batmayan hatta daha çok değerlenen pek çok sektör bulunabilir. Özellikle insanlar için kritik öneme sahip olan sektörlerin gelişim gösterdiğini görebiliriz. Bu anlamda yatırımcılar krizlerin ortaya çıkardığı sonuçlara göre yatırımlarını yönlendirmek zorundadır. Ancak riskli yönetimi becerilerine sahip olan bir yatırımcı küresel krizlerin ortaya çıkabileceğini ve hangi dönemde oluşabileceğini öngörerek çeşitli önlemler alabilir. Ayrıca hedeflerini ve yatırımlarını doğru bir şekilde oluşturduğu için yatırımlarını aynı şekilde korur.

Küresel krizler ortaya çıkardığı etkiler nedeniyle farklı sonuçlar doğurduğu için yatırımcı davranışları da genellikle değişkendir. Ancak küresel krizler pek çok yatırımı ve sektörü olumsuz bir seyre döndürür. Bu nedenle yatırımcılar tarafından küresel krizler kaçınılması gereken temel durumlardan biridir. Ancak küresel krizler pek çok açıdan yeni fırsatın ortaya çıkışını da sağlayabilir. Krizin ortaya çıkardığı olumsuz durum ve düşük piyasa koşulları nedeniyle yeni yatırım fırsatları doğabilir. Ancak kriz ortamında yatırım yapmak pek çok yatırımcı açısından oldukça güçtür. Yatırımın seyri ve gelişimi konusunda doğru bir öngörüde bulunmak genellikle zor olacağı için yeni yatırımlar genellikle görülmez. Ancak küresel krizlerin hangi alanı etkilediği ve sektörel bazda ortaya çıkardığı sonuçlar değerlendirilerek yeni bir yol ve strateji belirlenebilir. Ancak bunun sağlanabilmesi için de yatırımcının oldukça deneyimli olması gerekir.

Küresel krizlerin ortaya çıkardığı sonuçlar yatırımcılar üzerinde genellikle şu davranışları ortaya çıkarır:

Küresel Kriz Nedeniyle Panikler

Küresel krizlerin ortaya çıkardığı olumsuz tablo nedeniyle pek çok yatırımcı panik havası içerisine girer. Yatırım yapılan alan ya da sektörde önemli düzeyde düşüş yaşanması nedeniyle pek çok yatırımcı panik duygusuyla hareket etmeye başlayabilir. Ancak krizlerin başlangıç evresinde panik bir şekilde işlemler yapmak genellikle yatırımcıları daha da büyük zararlara uğratır. Bu anlamda yatırımcıların kriz durumlarına karşı hazırlıklı olması ve risk yönetimi becerilerine sahip olması oldukça önemlidir. Ben yatırım anlamında en olumsuz durumun panik havası içerisine girmek olduğunu düşünüyorum. Yalnızca kriz dönemlerinde değil piyasalar üzerinde düşüşün yaşandığı her zaman dilimi içerisinde panikle işlem yapmak oldukça yanlıştır. Küresel kriz dönemlerinde önemli düşüşler yaşansa da kriz sonrasında pek çok yeni fırsat ve üst düzey büyümeler gerçekleşebiliyor. Bu nedenle bir yatırımcı küresel krizleri fırsata çevirebilecek farklı stratejiler geliştirmeye çalışmalıdır.

Yeni Yatırım Araçlarına Yönelme

Küresel kriz dönemlerinde ortaya çıkan temel davranışlardan birisi farklı yatırım araçlarına yönelmektir. Yatırımcılar küresel krizlerin yaşandığı dönemlerde genellikle risk oranı en düşük olan araçlara yönelir. Risk oranının oldukça düşük olduğu faiz yatırımları ya da değerli madenlere yönelik yatırımlar bu dönemde hız kazanır. Yatırımcılar sermayelerini ve yatırımlarını garanti altında tutmak için bu yönteme başvururlar. Bu nedenle yatırımcıların profilleri ve hedefleri de değişikliğe uğrayabilir. Ancak küresel krizler yaşandığında yalnızca bir yatırım aracına yönelmek ve sermayeyi tek bir yatırım aracında tutmak önemli bir risk oluşturur. Bunun için küresel krizler yaşandığında yatırımları yapmadan önce oldukça dikkatli davranmak gerekir.

Piyasalara ve Yatırıma Küsme 

Küresel kriz dönemlerinde pek çok yatırımcı da ortaya çıkan temel durumlardan birisi yatırım yapmayı bırakmaktır. Küresel kriz dönemlerinde genellikle piyasalara ve ekonomik göstergelere yönelik güven sarsılır. Yatırımcılar önemli ölçüde kayıp yaşadığında da bir daha piyasalara ve yatırıma girmeyebilir. Bu durum genellikle olumsuz şekilde sonuçlanır. Çünkü krizler belli bir süreç içerisinde devam etse de daha sonrasında önemli fırsatlar ortaya çıkarabilir. Yatırımcının bu davranışı nedeniyle getirip olan seyri oldukça yüksek olabilecek alanları kaçırmış olacaktır.

Küresel Kriz Fırsatları 

Küresel krizler ortaya çıktığında piyasa temelinde önemli olumsuz değişiklikler ortaya çıkarabilir. Ancak piyasaların içerisine girdiği kriz nedeniyle yeni fırsat alanları ve ortamları oluşabilir. Özellikle pek çok yatırımcı kriz dönemlerinde öne çıkacak alanları ve ihtiyaçları belirlemekle meşguldür. Bu durum dikkatli ve başarılı bir yatırımcının temel nitelikleri arasındadır. Ancak küresel krizler yaşandığında herhangi bir alanla ilgili doğru öngörüde bulunmak zorlaşabilir. Bu nedenle yatırımcıların oldukça dikkatli bir şekilde hareket etmesi ve risk yönetimini geliştirmesi doğru bir davranış olacaktır.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,

Anıl UZUN