Merkeziyetsiz Finans (Defi) Nedir Ve Neden Önemlidir?

Geleneksel finans süreçleri ve yatırım platformları uzun bir süredir hizmet sunmaya devam etmektedir. Bankacılık ve finans sektörü oldukça uzun bir geçmişe sahip olmakla birlikte dünyada yaşanan gelişmelerle birlikte önemli değişimlere konu olmuştur. Özellikle dünya üzerinde yaşanan siyasal, ekonomik ve teknolojik ilerlemeler ile birlikte finans alanında da önemli değişimler yaşanmıştır. Geleneksel olarak ifade ettiğimiz finansal ürünler ve yatırım araçları günümüz dünyası içerisinde en çok teknolojik gelişmeler ve dijitalleşme ile iç içe geçmiş durumdadır.

Günümüz koşulları içerisinde değerlendirdiğimizde insanların ve kurumların pek çok finansal işlemlerini dijital uygulamalar ile gerçekleştirdiğini söylemek mümkündür. Hatta öyle bir durum haline gelmiş ki teknolojiyle birlikte finansal araçların ve süreçleri daha yaygın bir konuma ulaştığını söylemek mümkündür. Teknolojik ilerleme ve dijitalleşme süreçleri ile birlikte finans alanında özellikle geleneksel diyebileceğimiz finans kurumu ve müşteri ilişkisi büyük oranda değişime uğramıştır. Kullanıcıların önemli bir bölümü tüm işlemlerini dijital uygulamalar ya gerçekleştirmekte ve bankacılık işlemlerinin neredeyse tamamı mobil uygulamalar ile sağlanmaktadır. Bu şekilde ortaya çıkan bir süreç doğrultusunda finans sektörü içerisinde ve platformları arasında önemli değişimlerin olacağını söylemek mümkündür.

Günümüzün getirdiği teknolojik olanaklar ve dijitalleşmeyle birlikte geleneksel bankacılık ve finans uygulamalarının aşama aşama yerini yenilikçi uygulamalara bıraktığını söylemek mümkündür. Finans sektörü ve yatırım alanında yalnızca teknolojik araçlar bağlamında bir gelişme yaşamayacak aynı zamanda da süreç yönetimi konusunda da önemli bir değişim ortaya çıkacaktır. Günümüzde hep farklı uygulamalarına şahit olabildiğimiz bu yeni süreç yönetimi merkeziyetsiz finans olarak adlandırılabilir. Bu finans türü günümüzün gelişmelerine bağlı olan herhangi bir otorite ya da yönetim birimi olmaksızın işlemlerin şeffaf bir şekilde yerine getirilmesini sağlayacak bir sürece sahiptir.

Günümüzün devlet ve kurumlar tarafından yönetilen aynı zamanda da kuralları ortaya konulmuş işlemlerin yapılabildiği geleneksel uygulamaların yerine kişisel güvenliğe önem veren bu süreç oldukça popüler hale gelmektedir. Merkeziyetsiz finans uygulamaları temelinde blokzincir teknolojisinin yer aldığı ve herhangi bir merkezi otorite tarafından yönetilmeyen temel teknolojileri kapsar. Bu anlamda finans alanındaki bu uygulamayla birlikte önemli değişimler söz konusudur. Finans ile ilgili tüm işlem ve süreçleri tamamen kullanıcı kontrolünde gerçekleştirildiği, işlemlerin ise üstün güvenlik teknolojileri ile sağlandığı bir alt yapı söz konusudur. Ayrıca bu süreç yönetimi içerisinde herhangi bir şekilde finans alanına müdahale ya da fiyatlarını kontrolü söz konusu değildir. Bu anlamda piyasalara müdahale edilmeyen ve yalnızca kullanıcı işlemlerine dayanan bu tür yatırım süreçleri gelecekte daha da güçlenerek devam edecektir.

 

Merkeziyetsiz Finans Nasıl Gelişim Sağlamıştır?

Tüm dünyada finans ve bankacılık sektörünün teknik gelişmeler genellikle basamak basamak ilerler. Finans sektörü içerisindeki herhangi bir gelişme kurumlar ve sektörleri içerisindeki aktörler tarafından uygulanarak gelişmesi sağlanır. Ancak geleneksel finans modeli içerisinde bankalar, devlet ve para birimleri gibi farklı koşullar öne süren aktörler söz konusudur. Bu nedenle finans sektörü içerisinde gelişimi sağlamak ya da özerklik oluşturmak çok da mümkün değildir. Merkeziyetsiz finans ise tam olarak bu özerklik oluşturmama durumunu çözmek için ortaya çıkarılmış bir finans modelidir.

Bu finans modeli esasında kripto para birimleri ile oldukça benzerlik gösterir. Kripto para birimlerinde de herhangi bir otorite ya da merkeze bağlı kalınmaksızın para biriminin oluşturulması söz konusudur. Bu para birimlerinde güvenliği sağlamak ve veri korunmasını sağlamak için blok zinciri ağlarından yararlanılır. Merkeziyetsiz finans modeli de aynı şekilde herhangi bir otoriteye bağlı kalmaksızın işlemler yapılmasını sağlamak ve yeni finansal çözümler ortaya koymak için geliştirilen süreçleri kapsar. Bu finans modeli özellikle ethereum’un para birimi ile ortaya çıkmış ve geliştirilmiş bir özelliğe sahiptir. Kripto para birimleri ve merkeziyetsiz finans modelinin özelliklerine bakıldığında aslında kripto para birimlerinin merkeziyetiz finansın bir örneği olduğu görülecektir. 

Tüm dünyada  kripto para birimleri ve bitcoin gelişmeye başlamasıyla birlikte önemli bir potansiyel ortaya çıkarmıştır. Bu piyasanın kendine özgü yapısı ve dünyadaki diğer önemli ekonomik değişkenlerden görece daha bağımsız olması nedeniyle yatırımcılarına fırsatlar sunmuştur. Kısa bir sürede önemli bir gelişme sağlaması dolayısıyla oldukça popüler bir piyasa haline dönüşmüş ve herhangi bir otoriteye bağlı olmayan yapısıyla dikkat çekmeye başlamıştır.

Kripto para birimlerinin sahip olduğu bu yapı özellikle tüm dünyada kabul edilebilir para birimi ve piyasaya dönüşmesindeki temel etkenlerden birisi haline dönüşmüştür. Kripto para birimleri ve diğer piyasalarda ortaya çıkan yeni gelişmeler ile birlikte otoriteye bağlı olmayan piyasa dinamikleri gelişmeye başlamıştır. Özellikle bu alanda yeni teknolojilerin ve güvenlik önlemlerinin artırılmasıyla birlikte önemli ölçüde işlem güvenliği de sağlanmış durumdadır. Aynı şekilde merkeziyetsiz finans modeli içerisinde de sürekli yeni gelişmeler sağlanmakta ve veri güvenliği başta olmak üzere tüm güvenlik özellikleri dijitalleşme kapsamı içerisine alınmaktadır.

Merkeziyetsiz Finans Ve Avantajları 

Bu finans modeli diğer yatırım şekillerinde olduğu gibi bölgesel ve küresel ölçekli ortaya çıkan gelişmelerden aynı şekilde etkilenmez. Bu finans modeli içerisinde yer alan yapı nedeniyle ekonomik göstergelerin şekillenmesinde farklı etkenler rol oynar. Ayrıca bu yapı içerisinde tüm finansal işlemlerin yapılması ve kontrol edilmesinde kullanıcı tam olarak rol oynar. Kullanıcıların işlem güvenliğini sağlamak ve verilerin güvenliğini tutmak için geliştirilmiş güvenlik teknolojileri önemli ölçüde başarı kazanmış durumdadır.

Bu piyasanın sahip olduğu şeffaf yapısı sayesinde işlem girin özellikleri ve sahip olduğu nitelikler özel ağlar içerisinde tutulmaktadır. Bu finans modeli içerisinde işlemlerin herhangi bir merkez tarafından onaylanmaya ihtiyaç duyulmaması ya da işlemlerle ilgili herhangi bir sınırın ortaya konulmaması nedeniyle önemli bir avantaj oluşturur. Ayrıca bu modelin sahibi olduğu temel dijital ve teknolojik gelişmeler nedeniyle geleneksel bankacılık kurallarına bağlı kalınmasına gerek duyulmaz. Bunun için de mesai ya da zaman kavramı gibi farklı sorunlar ortaya çıkmaz. Tüm işlemlerin ve süreçlerin oldukça hızlı şekilde tamamlanması sağlanır.

Bir yatırımcı olarak gelecek açısından değerlendirdiğimde merkezi etsiz finans modelinin gelecekte daha çok öne çıkan finans türü olacağını düşünüyorum. Özellikle gelişen teknoloji ile birlikte geleneksel bankacılık ve finans hizmetlerinin ciddi şekilde değişikliğe uğrayacağı ve köklü süreç değişimi yaşanacağını düşünüyorum.

Bu anlamda merkeziyetsiz finansla ilgili farklı yatırımlar yapmak ya da bu yatırımlara yön veren şirketlerle birlikte çalışmak oldukça önemli olabilir. Bu alanda yeni girişimler ve yatırımlar yapan şirketler takip edilerek portföy içerisinde yer alması sağlanabilir. Ancak merkeziyetsiz finans modeli içerisinde farklı sorunlar ya da dolandırıcılık gibi problemler ortaya çıkabileceği için işlemleri yaparken dikkatli olmakta yarar var.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,

Anıl UZUN