Nesnelerin İnterneti (IoT) ve Endüstriyel Uygulamaları
Hayatımızın her alanını etkisi altına alan internet son 15 yıl içinde, ekonomiden gündelik hayata varıncaya kadar sayısız olgu internet ile doğrudan bağlantılı oldu. İnternetin ulaşılabilir bir araç araç olduğu varsayılırsa, genel yapısı itibari ile kullanım alanlarında tablet, akıllı telefon ve bilgisayarların ilk planda olduğu görülür. Bu algı günümde daha da genişleyerek nesnelerin internet ile çalıştığı kabul edilirse nesnelerin interneti kavramına ulaşmış oluruz.
Nesnelerin İnterneti (loT) Nedir?
Literatürde loT şeklinde kendine yer bulan nesnelerin interneti İngilizcede İnternet of Things kelimelerin baş harflerinden oluşur. Günlük hayatımızda kullanılan eşya ve nesnelerin internet bağlantısı ile bilgi alışverişinde bulunduğu mantığı kabul edilirse teknolojide de ne işe yaradığı dikkati çekilebilir.
Nesneler internet ile birbirleri arasında koordineli olarak çalışır. Bu sayede nesnelerin internet teknolojisi ortaya çıkar. Sistemde yer alan nesneler, sensörler aracılığı ile diğer nesnelerden aldığı verileri bulut teknolojisinde depolar. Bluetooth ile Wİ-Fİ sistemleri sayesinde diğer aygıtlara aktarılır.
Nesnelerin İnterneti Sistemlerinin Bileşenleri
Sistemlerin verimli bir şekilde çalışması için bu tür yapıların kurulmasında gerekli olan unsurlar beş temel bileşenden oluşur.
- Çevredeki verilerin toplanmasını ya da algılanmasını sağlayacak, sistem içinde veri alışverişini sağlayan akıllı cihaz ve sensörler.
- Ağ geçidi ile verilerin diğer cihazlara ulaşmasını sağlayan bileşen sayesinde iletişim mümkün olur. Ağ uygunluklarını düzenler. Bu düzenleme ile şifreleme yapılarak güvenlik sağlanır.
- Sistemin içerisinde bilgi alışverişi için bulut teknolojisine ihtiyaç duyulur. Belli bir noktadan sonra veri boyutları arttığından bulut teknoloji devreye girer. Veriler gerçek zamanlı yüklenerek her cihazdan ulaşılabilir duruma gelir. Bulut teknolojileri nesnelerin interneti için büyük önem taşıdığını vurgulamak isteriz.
- Sistemde meydana gelen ya da cihazlarda oluşabilecek sorunların çözümü için önceden analiz yapılarak sorunu kaynağı belirlenir. . Bu sayede gerekli önlemlerin alınarak daha fazla pratik şekilde yapılması sağlanır
- Kolay kullanım amacı ile cihazlarda gelişmiş ara yüzlere ihtiyaç duyulur. Arayüzler yüzler Nesnelerin internetinin yaygınlaşmasında etken rol oynar.
- Cihazlarda basit ve dokunmatik olarak ara yüzler kullanılarak kontrol ve işlemler kısa sürede gerçekleştirilir. Böylelikle zaman kaybının önüne geçilmiş olur.
Nesnelerin İnterneti Teknolojisinin Önemi
Nesnelerin interneti, günümüzde özelliklerinden dolayı hızla gelişen teknolojilerdir. Bu teknolojiler ile ortaya oldukça fazla nitelik çıkar. Bu nitelikler loT sistemleri ile lojistik alanından endüstri mühendisliğine kadar geniş bir kullanım alanı sahiptir. Söz konusu alanlarda birçok gelişmenin ve genel itibari ile olgusunun önü açılmıştır. Nesnelerin interneti teknolojisinin öne çıkan özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Koordineli bir çalışma ile cihaz ve sistemlerin koordineli bağlanabilirlik
- Sunduğu sistem sayesinde hayatımız pek çok açıdan kolaylaştırır.
- Şirketler ve kurumlar yönünden karar alma konusunda büyük önem taşıyan verilere ortam hazırlar
- Taşınan veri ile ortaya çıkan bilgilerin sonucunda ortaya çıkan eylemlere sayısız birimler arasında kompleks ve zengini bilgi ağını oluşturur.
Nesnelerin İnterneti (IoT) ‘un Çalışma Sistemi
Nesnelerin internetinin çalışabilmesi için bazı bileşenlere ihtiyaç duyulduğunu yukarıda belirtmiştik. Uygulamaya konulan bu süreçte ilk aşama sensörler ile çevreden gelen verilerin bir yerde toplama başlar. Toplanmış olan bu veriler Bulut teknolojisi (Cloud) ile saklanır. Bulut teknolojisinde saklanan veriler yazılılar ile işlenir. Bu çalışmalardan sonra çıkan sonuca bakılarak harekete geçilecek eylem için karar verilir.
Nesnelerin internetinde ortaya çıkan en büyük avantajda ortaya çıkmış olur. Nesnelerin interneti teknolojisinde ortaya çıkan bu sistemlerdeki nitelik, donanım ile birlikte yazılımlar aracılığı ile herhangi bir insan gücüne ihtiyaç duyulmaz. İnsan gücüne duyulan ihtiyaç, sadece bu aşamada sistemin hata vermeden sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlamak için düzenleme ve ayarlama yapmaktan geçer. Yapılacak ayarlamalar pratik panel ve arayüzler sayesinde kolaylık yürütülür.
Üretimde Nesnelerin İnterneti ve Endüstriyel Uygulama
Üretimde kullanılan bu teknoloji, üretim sürecinin her anını detaylı bir şekilde izler. Analiz ederek ürün kalitesinde ciddi oranda artışlar sağlar. Çünkü bu sistem içerisinde ortaya çıkan aksaklıklar kolayca tespit edilerek gerekli müdahaleler en kısa sürede yapılır.
Endüstriyel uygulamalar dair verebileceğimiz en net örnek, bu tür sistemleri kullanan tesislerin yönetiminde ortaya çıkar. Yönetim sürecindeki birçok adım bu teknoloji sayesinde otomatik hale geliyor. Bu durumda makinelerin daha verimli çalışmasını sağlayarak enerjiden tasarruf edilerek maliyetlerin düşmesine yardımcı olur. Üretimde nesnelerin internetini ve endüstriyel uygulama alanlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
Ulaşım ve Lojistikte Nesnelerin İnterneti
Nesnelerin interneti, üretim süreçlerini çok daha verimli bir hale getirir. Kurulmuş olan bu sistem ile tedarik zinciri kolay bir şekilde takip edilebilir. Zira bu sayede herhangi bir malın bulunduğu aracın ne durumda ve nerede olduğu izlenebilir. Bunun yanı sıra gerekli olması durumunda ortaya çıkabilecek sorunların da önüne geçilir.
Sonuç olarak nesnelerin interneti lojistik açısından oldukça faydalıdır diyebiliriz. Bu teknoloji üzerine inşa edilen otomasyon sistemleri depoların mevcut doluluk oranların da rahatlıkla gözetim altında tutulmasını sağlar. Olaya ulaşım açısından baktığımızda ise, nesnelerin interneti ile şirket filolarının takibinde son derecede etkin rol oynadığını söylemek mümkündür.
Enerji Sektöründe
Üretim ve dağıtım olarak iki bölüme ayrılan enerji sektörü, nesnelerin interneti sayesinde üretim süreçleri daha etkin ve verimli hale getiriliyor. Bunun yanı sıra dağıtım işlemlerinin de ihtiyaca göre şekillenmesini imkân veriyor. Bu sayede üretilmiş olan enerji makro düzeyde tasarruflu bir şekilde kullanım imkânı buluyor.
Pazarlamada
Nesnelerin internetini pazarlama ile düşünürsek iki konu ön plana çıkar. Yapıların kurulması açısından oldukça fazla işleve sahiptir. Firmalar tarafından kurulan sistem sayesinde üretilen ürünün, nerede, kimlere, nasıl ve ne zaman satılacağı, kimlerin bu malı satın alacağı rahat bir şekilde takip edilir. Gerçekleşen takip ile ortaya çıkan veriler, yönetici pozisyonda olan kişilere pazarlama konusunda kılavuzluk yapar. Bu sayede pazarlama faaliyetleri de etkin bir şekilde yürütülür. Sonuç olarak bu durum şirketin başarı oranını üst sıralara taşır. Aynı zamanda bu sistem ile satış sonrasındaki süreçleri yönetiminde de etkin rol oynanır. Böylece potansiyel müşterilerin sadık bir müşteri profiline dönüşümü sağlanır.
Nesnelerin İnternetinde Avantajlar ve Dezavantajlar
Firmalar ve kurumlar tarafından kullanılan bu teknoloji, birçok faydasının yanı sıra beraberinde dezavantajları de getiriyor. Öncelikle sizlere nesnelerin interneti ne tür avantajlar sunar onları sıralayalım;
- Kaynak ve varlıklarda verimlilik artar
- Kişilerin üzerindeki iş yükü azaltır.
- Gerçekleşecek her türdeki eylemler daha etkin yönetilir.
- İş geliştirme süreçlerinde veriler sunar.
- Müşteri ilişkileri yönetimi ile pazarlama süreçlerinin yönetiminde bütüncül bir yürütme gerçekleşerek ortaya çıkan fırsatların etkin değerlendirilmesi sağlanır.
Nesnelerin interneti avantaj sağlamanın yanı sıra dezavantajlı durumları da mevcuttur. Ortaya çıkabilecek dezavantajları da şu şekilde sıralayabiliriz;
- Standart bir ekipman oluşturulmadığından uyum konusunda sorunlar yaşanabilir.
- Gereği kadar şifrelenmemiş sistemlerde güvenli açıkları yaşanabilir.
- Üstünkörü, detaylara dikkat edilmeden tasarlandığında süreçte karışıkların çıkma riski yüksektir.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,
Anıl UZUN